İçerik sahipliğine dair yasal eksiklikler

Daha önce Cloud computing’de son kullanıcı açısından gizlilik başlıklı yazımda gizlilik üzerine olan fikirlerimden biraz bahsetmiştim. 2011’de yazdığım yazı üzerinden geçen zaman içerisinde teknoloji kullanıcıların bu konudaki duyarsızlığı nedeniyle malesef ki daha aç gözlü bir biçimde verilerimizi kullanır hale geldi.

Şu anda internette yayınladığınız içerik için yasal olarak suçlanabilirsiniz. Bunu tartışmıyorum, benim tartıştığım bu içeriğin aslında size ait olmaması. Yani bir şeyin sorumluluğu bizde ama aynı zamanda o şey üzerinde kontrol sahibi değiliz. Internette bulunan sayfalar sizin ürettiğiniz, size ait olan bir şeyi saklayıp size vermeme yetkisine sahip.

Bir alışveriş merkezine girdiğinizi düşünün, yemek yediniz, sinema izlediniz ve günü tamamladığınızı düşünüp eve döneceksiniz. Bu noktada güvenliğin binadan ayrılmanıza izin vermediğini, buna gerekçe olarak da girişte sağda yazan “giren bir daha çıkamaz” tabelasını gösterdiğini düşünün.

Şu an yasalar böyle bir alıkoymayı engelliyor, çünkü bedeniniz sizin ve hukuksal/yasal durumlarla çelişmediği sürece istediğiniz yere gidebilirsiniz. Ama fikirler de kimliğinizin en az bedeniniz kadar bir parçası, ve bunlar üzerinde kontrol talep ettiğinizde ne yazık ki cloud sistemlerin size verdiği yanıt “profilinizi görünümden kaldırdım, fakat kopyaları yedek olarak bende durmaya ve ben bunları kendi sistemimde kullanmaya devam edeceğim” oluyor. Ama tekrar ediyorum, bu veriler tamamen size ait ve yasal olarak bunlardan siz sorumlusunuz.

Çözümüm var ama 2011’de de yazsam, 2014’de de yazsam umutlu değilim. Veri lisanslama yöntemi gelmeli, ilgili kaynağım olsa bununla ilgili gerçekten çalışmak isterim fakat akademik ve profesyonel uğraşları çıkarttığımızda kalan kişisel boş zamanımı “özgür dünya”nın başka bir alanında, açık kaynak projeler üretmekle meşgul ediyorum.

Daha kısa vadeli çözüm ise: yasaların bu verilerin de sahipliğini kesin olarak bireylerin kendisine vermesi, bireyin kontrolü dışında işler yapan sistemlere de dava açılabilmesini sağlamak olurdu. Yasa yapanlara ulaşmak ve bunu gündeme aldırmak gerekiyor ama bu da bana pek gerçekleşmesi yakın bir olasılık gibi gelmiyor. Şu web şirketlerini korumakta olan “ama anlaşmayı okuyarak siteye girdin” çok zayıf bir bahane olmasına rağmen bir şeyler değişmedikçe ne yazık ki geçerliliğini koruyor.